In het zuidelijkste puntje van Brabant kun je een wel heel noordelijk gelegen Waals dorp bezoeken.
De fabriekskolonie werd in 1892 gesticht door de Waalse broers Emile en Lucien Dor. Zij zochten een verafgelegen locatie voor hun zinkfabriek en vonden die in het verlaten heide- en moerasgebied ten zuiden van Budel. De grond en arbeid waren er goedkoop, het water uit de vennen kon als koelwater worden gebruikt en niemand had last van de stank en gifstoffen die vrijkwamen bij de zinkproductie.
Niemand behalve de arbeiders natuurlijk. Zij werden overigens wel goed gehuisvest. Lucien Dor ontwierp eigenhandig een dorp in Waalse stijl dat de naam Dorplein kreeg. Uiteraard vernoemd naar de broers zelf. Er verrezen grote “vier-onder-een-kap-woningen”, vrijstaande huizen voor het kader en daartussen een grote villa met Engelse tuin. Voor de vrijgezelle arbeiders werd een gezellenhuis gebouwd. Er waren ook een kantine, feestzaal en klooster gevestigd. Daarin woonden de zusters die verantwoordelijk waren voor het zielenheil in de kolonie. Dat dat nodig was bewijst het kleine “prisonneke”: de enige particuliere gevangenis in Nederland.
Dorplein ligt nog altijd eenzaam en afgelegen tussen heide, bossen en vennen, vlakbij de Belgische grens. Grappig genoeg heeft de bouw van de vervuilende zinkfabriek ervoor gezorgd dat de uitgestrekte natuur rondom gespaard is gebleven van ontginning. Vanuit het dorp loop je meteen de heide op en het bos in. Door de aanvoer van kalkrijk Maaswater is er in de vennen zoals het Ringselven een bijzondere biodiversiteit ontstaan. Een verborgen Waals dorp op de Brabantse heide, c’est unique!
Nova Toxandria 
Plaats een reactie